ایران دریلینگ: سرپرست اداره کنترل پسماند شرکت ملی حفاری ایران اعلام کرد: درحال حاضر 22 دکل نفتی در مناطق مختلف کشور به سیستم مدیریت پسماند حفاری مجهز شده اند و تجهیز 14 دکل دیگر به این سیستم نیز آغاز شده که تا سال آینده به بهره برداری خواهد رسید. به گزارش ایران دریلینگ و به نقل از ایرنا، مهدی شریفی در حاشیه برگزاری کارگاه 'اثرات زیست محیطی سیالات حفاری و روش های کنترل پسماند' در دانشگاه صنعتی امیرکبیر در جمع خبرنگاران اظهار داشت: به طور کلی، هنگامی که یک دکل را استقرار می‌دهیم تا حفاری چاه نفت را انجام دهد برای رسیدن به هیدروکربن که شامل نفت و گاز است باید تا یک عمق مشخصی از زمین را مورد حفاری قرار دهیم که میانگین حفاری حدود 5 هزار متر است.

وی افزود: در زمان حفاری در چنین عمق زیادی، قطعا باید یک سری سیالات را طراحی و استفاده کنید که بتواند چند وظیفه عمده شامل دیواره سازی، خنک کردن مته و خارج کردن خاک از عمق زمین را انجام بدهد. شریفی توضیح داد: این سیالات باید بتوانند دیواره‌سازی کنند که چاه ریزش نکند و دیگر اینکه، مته حفاری را خنک نگه دارند تا کارآیی مته حفظ شود و علاوه بر این، کنترل فشار هیدرواستاتیکی نفت و گاز را نیز انجام دهند. وی خاطرنشان کرد: پس از رسیدن به مخزن هیدروکربن، سیالات از این مرحله به بعد دیگر مازاد محسوب می شوند که در دکل های قدیمی، همه این سیالات را بیرون می ریختند که با حفاری یک دکل، به طور معمول نزدیک به 30 هزار بشکه سیالات که شامل آب و گازوئیل و نمک بود را دور می‌ریختند.

به گفته شریفی، با درنظر گرفتن 70 دکل فعال در شرکت ملی حفاری، سالانه حجم بسیار زیادی پساب و پسماند تولید و در محیط رها می‌شد که به محیط زیست، خاک، منابع آب زیرزمینی آسیب های جدی وارد می‌کرد. وی با بیان اینکه پساب‌های برجای مانده از عملیات حفاری عمدتا شامل آب، نمک، گازوئیل و سیالات مازاد است، گفت: رهاسازی گازوئیل در طبیعت، علاوه بر تهدید حیات وحش و گیاهان، در طول زمان موجب آلودگی منابع آبهای زیرزمینی می‌شود و نمک نیز وقتی با غلظت زیاد، وارد محیط شود تا سالها از رشد گیاهان در آن منطقه جلوگیری می‌کند.

سرپرست اداره کنترل پسماند شرکت ملی حفاری ایران به سابقه بکارگیری سیستم مدیریت پسماند حفاری از سال 86 تاکنون در کشور اشاره کرد و گفت: شرکت ملی نفت ایران در راستای حفظ محیط زیست، سیستم‌های تخلیه صفر یا مدیریت پسماند حفاری را به کار گرفته و این سیستم، مجموعه ای از تجهیزات و فرآیندهاست که میزان پسماند در عملیات‌های حفاری را به صفر می‌رساند. وی بیان داشت: در این سیستم حدود 30 هزار بشکه پساب (آب، گازوئیل و سیالات مازاد) در هر حفاری، دیگر دور ریخته نمی‌شود و با احداث مخازن زمینی که پوشش آنها از جنس بتن است، هیچ سیالی در زمین رسوب نخواهد کرد، ضمن اینکه از تجهیزاتی استفاده کردیم که روغن (گازوئیل) و آب را از هم جدا می‌کند و گازوئیل و آب بازیافت شده و مجددا مورد استفاده قرار می‌گیرد.

شریفی ادامه داد: به این ترتیب، آب مجددا در چرخه سیستم برای شستشو و ساخت سیالات حفاری قرار می گیرد و برای سیال حفاری مازاد هم یک محفظه در نظر گرفتیم که جامدات را از آب جدا می‌کند و نهایتا یک پسماند خشک باقی می‌ماند که حجم بسیار کمی دارد (حدود 500 مترمکعب). وی با بیان اینکه دستورالعمل های مورد نظر سازمان حفاظت محیط زیست در تمامی مراحل مدیریت پسماند حفاری اعمال می‌شود، تصریح کرد: مواد خشک باقی‌مانده از فرآیند پسماند را زیرنظارت کارشناسان محیط زیست ثتبیت می‌کنیم تا تست‌های لازم از آن گرفته شود و درصورت تایید در یک ناحیه به نام 'منطقه دفع' Disposal Area دفن خواهند شد.

شریفی افزود: از سال 86 تاکنون که سیستم مدیریت پسماند حفاری را از خارج کشور وارد کردیم تاکنون تعداد 22 دکل در مناطق مختلف نفت خیز از جمله جزیره کیش، خارک و اهواز و سروستان فارس به این سیستم تجهیز شده‌اند. وی از موفقیت محققان ایرانی در بومی‌سازی سیستم مدیریت پسماند حفاری خبر داد و گفت: بومی‌سازی این سیستم با همکاری اداره پژوهش و توسعه شرکت ملی حفاری و دانشگاه تهران و جهاد دانشگاهی آغاز شده و پس از آزمایش‌های میدانی، مورد استفاده قرار خواهد گرفت.

پنجمین هفته تخصصی مهندسی نفت از روز گذشته، 23 آبان ماه در دانشگاه صنعتی امیرکبیر گشایش یافته و برگزاری کارگاه‌های آموزشی تخصصی با موضوعاتی همچون آشنایی با تجهیزات مستقر در جک آپ‌ها (شرکت بین المللی حفاری)، اثرات زیست محیطی سیالات حفاری و روش‌های کنترل پسماند، بررسی رسوب آسفالتین و آشنایی با نحوه راه اندازی سکوهای بهره‌برداری دریایی از جمله برنامه‌های آن خواهد بود.  برنامه‌های این هفته تخصصی به همت انجمن علمی دانشکده مهندسی نفت دانشگاه صنعتی امیرکبیر و با حمایت شرکت‌های ملی حفاری، بین‌المللی حفاری و تاسیسات دریایی تدارک یافته و تا روز چهارشنبه 27 آبان ماه ادامه خواهد داشت.