ایران دریلینگ: موضوع دکل داری و حفاری در صنعت نفت ایران همواره به عنوان یکی از مهمترین مسائل در این صنعت مطرح بوده است. این موضوع از این حیث بسیار مهم و حیاتی است که با توسعه میدانهای نفت و گاز و سرانجام با توسعه ملی کشور عجین شده و در این میان بیش از هر موضوعی منافع ملی مطرح است. در اواسط سال ٢٠١٤ قیمت نفت خام شاخص برنت دریای شمال به ٥٠ دلار برای هر بشکه و قیمت نفت خام شاخص دابلیو تی آی آمریکا به ٤٧ دلار برای هر بشکه رسید. رکود اقتصاد جهانی در سال های اخیر و همچنین کاهش جهانی قیمت نفت خام تأثیری بسزا بر نبود توسعه موفقیت آمیز و همچنین اشتغال پایدار گذاشت و سبب از میان رفتن صرفه اقتصادی هزینه تولید و سرانجام کاهش تعداد دکل های حفاری در سراسر جهان شد.
با توجه به این‌که در خاورمیانه برنامهریزی بر اساس اهداف توسعه‌ای در حال پیگیری بود، نه تنها تعداد دستگاههای حفاری در این منطقه کاهش خیرهکنندهای نیافت بلکه در برخی کشورها افزایش هم یافت، ایران نیز از این موضوع مستثنی نبود.از سال ١٣٨٦ با ورود بخش خصوصی به صنعت حفاری کشور و امضای قراردادهای جدید تعداد دستگاههای حفاری به تدریج از ٧٣ دستگاه به ١٤٤ دستگاه افزایش یافت. هم اکنون ناوگان حفاری صنعت نفت ایران به ١٤٤ دستگاه دکل خشکی و دریایی مجهز است که از این تعداد، حدود ٣٥ دستگاه حفاری دریایی و ٢٧ دستگاه در حوزه خلیج فارس فعال است.
چنانچه نرخ کرایه روزانه یک دستگاه حفاری بخش فراساحل را حدود ٩٠ هزار دلار در نظر گیریم با یک محاسبه ساده کارکرد سالانه یک دستگاه حفاری حدود ٣٣ میلیون دلار برآورد میشود.
بر این اساس بالا بودن هزینه حفاری در پروژه توسعه میدان و وسوسه انگیز بودن دکل بازی در میدانهای نفت و گاز کشور مشخص است و ازسوی دیگر افزایش عرضه و نبود توان بهکارگیری دستگاه های حفاری بیشتر توسط شرکت ملی نفت ایران زنگ خطری است برای شرکتهای دکل داری که در حال تأمین دستگاه های حفاری جدید هستند.
از آنجا که اهداف توسعه ای در خلیج فارس در سالهای آینده رو به کاهش خواهد بود، به تبع تقاضا برای بهکارگیری دستگاههای حفاری نیز کاهش خواهد یافت، همچنین زمانبر بودن فرآیند خرید و ساخت دستگاه حفاری با توجه به تجربه های موجود در کشور، کاهش توان مالی شرکت ملی نفت به دلیل بدهی و افزایش مطالبات پیمانکارن حفاری و وجود دستگاه های حفاری دریایی با عملکرد و کرایه مناسب در خلیج فارس با توجه به حساسیت موجود در تسریع تولید از میدانهای مشترک، همه دست به دست هم می دهند که آینده روشنی برای تأمین دستگاههای حفاری دریایی جدید متصور نشد، از این رو دکل داران باید با تفکر و احتیاط بیشتری موضوع را دنبال کنند.
بر این اساس منطقی است دکل دارن به دنبال بالا بردن عملکرد و راندمان کاری دستگاه های حفاری موجود باشند که با این رویه تعداد حلقه چاه بیشتر با تعداد دستگاه حفاری کمتر محقق خواهد شد.
شرکت کارفرما انتظار دارد که به طور متوسط ٤ حلقه چاه توسعه‌ای (در بخش خشکی و دریایی) به ازای هر دستگاه، حفاری گردد در حالی که این عدد ٢,٥ حلقه چاه به ازای یک دستگاه حفاری در سال است. در این باره چنانچه راندمان عملیات حفاری فقط حدود پنج درصد بهبود یابد نیاز به حدود ٦ دستگاه حفاری کاهش خواهد یافت. از این رو فقط با بهبود شاخص‌های عملیات حفاری و افزایش بهره‌وری دستیابی به چهار حلقه چاه برای یک دستگاه حفاری در سال محقق شده و می توان با داشتن تعداد دستگاه حفاری کمتر به اهداف توسعه ای دست یافت. در اینصورت بازی شرافتمندانه و رقابت صحیح در میدانهای هیدروکربوری کشور همسوی اهداف کلان توسعه کشور و همچنین صیانت از آن خواهد بود.
کد خبر : 1757
عبدالصمد رحمتی_کارشناس اقتصاد و بازار نفت