ایران دریلینگ: سناریوهای فعالیت‌های اکتشافی توسعه‌ای شرکت نفت خزر و طرح های آتی این شرکت همزمان با ایام دهه فجر تشریح شد. به گزارش ایران دریلینگ و به نقل از پایگاه اطلاع‌رسانی شرکت ملی نفت ایران، سناریوهای تولید زودهنگام از چاه‌های اول و دوم میدان نفتی سردار جنگل و یا اکتشاف در بلوک تازه و چاه سوم در شرکت نفت خزر مطرح و بررسی و برای تایید به هیئت مدیره شرکت ملی نفت ایران ارسال شده و منتظر بررسی و نظرنهایی است تا نحوه ادامه فعالیت‌های اکتشافی این شرکت در آینده‌ای نزدیک مشخص شود. شرکت نفت خزر که یکی از 5 شرکت اکتشافی و تولیدی زیرمجموعه شرکت ملی نفت ایران است، وظیفه اکتشاف، توسعه و تولید منابع نفت و گاز در منطقه دریای خزر و سه استان ساحلی آن را برعهده دارد، همچنین نظارت بر مسایل زیست محیطی مرتبط با عملیات اکتشاف و توسعه ذخایر نفت و گاز در دریای خزر نیز از دیگر وظایف این شرکت است.

این شرکت از ابتدای فعالیت با همکاری شرکت‌های خارجی، ضمن ایجاد بانک اطلاعاتی جامع شامل اطلاعات پایه لرزه‌نگاری و پتروفیزیکی، زمین‌شناسی ژئوشیمیایی، کلیه اطلاعات فنی موردنیاز فعالیت‌های اکتشافی اعم از اطلاعات لرزه‌نگاری کشورهای همسایه (آذربایجان 7400 کیلومتر، ترکمنستان 2500 کیلومتر) و اطلاعات مربوط به چاه‌های آنها تحصیل و با ادغام اطلاعات موجود ساحلی (11 هزار کیلومتر) و برداشت اطلاعات منطقه عمیق (10 هزار کیلومتر)، شبکه لرزه‌نگاری یکپارچه متصل به 30 چاه ایجاد کرد که هم‌اکنون این اطلاعات، چارچوب اصلی مطالعه را تشکیل می‌دهد. این اطلاعات به همراه اطلاعات ماهواره‌ای دریا و نقاط نشت نفت و اطلاعات حاصل از عملیات نمونه‌‌برداری از محل نشت نفت در کف دریا، پایه مطالعات جامع زمین‌شناسی، ژئوفیزیکی و ژئوشیمیایی شد که نتایج درخشانی را فراهم آورد. براساس مطالعات انجام شده، برای نخستین‌بار تصویر جامعی از ساختارهای موجود در منطقه خزر جنوبی شامل 46 ساختار کوچک و بزرگ نفتی شناسایی شد. از میان این ساختارها، 8 ساختار واقع در قسمت عمیق دریای خزر (بین 550 تا 800 متر) جز ساختارهای بسیار خوب طبقه بندی شد.

از فعالیت‌های مربوط به حوزه اکتشافی شرکت نفت خزر به ترتیب از گذشته تاکنون می توان به ساخت سکوی نیمه شناور ایران امیر کبیر، ساخت شناورهای چند منظوره، ساخت پایگاه پشتیبانی عملیات اکتشافی، انجام عملیات بسترشناسی بر روی بلوک‌های اکتشافی 6 و 29 و 8 به مساحت 75 کیلومترمربع در سال 1388 با هدف شناسایی مخاطرات حفاری در بستر دریا و لایه‌های سطحی، انجام روش پردازش AVO با هدف شناسایی لایه ماسه سنگی و تعیین ضخامت آن و بررسی وجود یا عدم وجود هیدروکربن در آن لایه، انجام پردازش‌های ویژه مناطق آب عمیق با هدف شناسایی بسته‌های گازهای سطحی و عمیق تا عمق 1400 متر پیش از عملیات حفاری چاه‌اکتشافی، اکتشاف نفت در عمق 2584 متری طی عملیات حفاری اکتشافی چاه اول سردار جنگل در اردیبهشت 91، انجام عملیات لرزه‌‌نگاری دو بعدی در استان گلستان منطقه مشترک با ترکمنستان و بازنگری مجدد مطالعات گروه خزرجنوبی به منظور بررسی حجمی 28 ساختار از 46 ساختار شناسایی شده، اشاره کرد. انجام عملیات حفاری اکتشافی در آب‌های عمیق با وجود شرایط خاص خزرجنوبی از جمله عمق زیاد آب بین 700 تا 1100 متر، شرایط غبار آلود بودن وضعیت بستر دریا و دید نسبتا کم، پشتیبانی سخت و پیچیده ناشی از فاصله 250 کیلومتری از ساحل جنوبی خزر و شرایط ویژه زمین‌شناسی و شکل‌گیری و رشد گلفشان‌های متعدد و جریان‌های آبی پرفشار همراه با دانه‌های ماسه در نواحی کم عمق از دیگر ویژگی‌های خاص این منطقه است. هم‌اکنون در بخش ساحلی خزر (استان‌های گلستان، مازندران و گیلان)، تهیه جدول اعماق افق‌های اکتشافی از داده‌های چاه‌های اکتشافی دشت گرگان برای بهره‌برداری در تعیین اولویت‌های اکتشافی در دشت گرگان، مطالعه اطلاعات فنی واکتشافی بخش مرزی کشور ترکمنستان برای تعیین اولویت‌های اکتشافی در دشت گرگان و ادامه ترجمه و ویرایش گزارش مطالعه اکتشافی میدان‌های ترکمنستان در نقاط مرزی با ایران در دستور کار قرار دارد.

همچنین پروژه امکان‌سنجی برای ذخیره‌سازی گاز در ساختار قزل‌تپه از طریق تشخیص سازند تیرگان و مزدوران به عنوان هدف مناسب برای ذخیره‌سازی گاز در این ساختار و شرکت در جلسه معرفی "روش اندازه‌گیری گاز هلیوم به منظور تشخیص ذخایر هیدروکربوری زیرزمینی" با حضور کارشناسان خارجی از دیگر برنامه‌های نفت خزر بوده است. اداره ژئوفیزیک شرکت نفت خزر نیز در بخش دریا، مقاطع لرزه‌ای سه‌ بعدی، نقشه‌های مربوطه و گزارش‌های بسترشناسی دریا برای تعیین موقعیت جدید حفاری در فاصله یکصدمتری چاه فعلی و تعیین موقعیت چاه و پدیده‌های حین حفاری و تطبیق آنها در مقاطع لرزه‌نگاری سه بعدی را با بکارگیری نشانگرهای لرزه‌ای بررسی کرد. بررسی پدیده‌های زمین‌ساختی در مسیر حفاری چاه X٢C – SRJ روی مقاطع لرزه‌ای سه ‌بعدی، به روز کردن نقشه‌ها و فواصل موقعیت‌های چاه و انجام نشانگرهای لرزه‌ای در محل چاه برای تشخیص دقیق‌تر پدیده‌های زمین‌شناسی مانند گسل‌ها، تبدیل زمان پدیده‌ها و سرسازندها با استفاده از اطلاعات VSP چاه قبلی به عمق و تهیه جدول عمق سرسازندها و پدیده‌های زمین‌شناسی، مشخص کردن محل حفاری چاه روی نقشه‌های مختلف پیش‌بینی فشار و مقایسه نقشه‌های پیش‌بینی فشار در محل چاه با چاه شاه دنیز٥ و بررسی لایه‌های مخزنی در عمق بیش از ٢ هزار و ٥٠٠ متر در محل چاه نیز در دستور کار مدیریت اکتشاف شرکت نفت خزر قرار گرفت و تصاویری از مقاطع لرزه‌نگاری سه بعدی و نقشه‌های عمقی چاه‌های سردار جنگل ١ و ٢ تهیه شد.

در این میان باید بررسی داده‌های لرزه‌ای سه بعدی بلوک ٧ در دریای خزر و بررسی ساختارهای ٧,١, ٧.٢ و ٧.٣ را نیز برای تعیین اولویت بلوک‌های اکتشافی به فعالیت‌های این بخش اضافه کرد. در بخش خشکی، انجام لرزه‌نگاری دو بعدی به وسعت ١٢٠٥ کیلومتر و پردازش اطلاعات لرزه‌ای برداشت شده در منطقه مرزی با استان گلستان با کشور ترکمنستان طی سال ٩٢، بررسی تمامی نقشه‌های عمقی ساختارهای میثم و مقداد و بررسی افق‌های تفسیر شده روی ساختارهای یاد شده و گزارش‌های تکمیلی چاه‌های حفر شده در این ساختارها، استخراج گریدهای عمقی SC -٤٠٠ و SC -٥٠٠ اطلاعات خطوط لرزه‌ای (٩خط) با فرمت SEGY و نقشه‌های عمقی ساختارهای مقداد و میثم برای ارسال به اداره مهندسی نفت با هدف بررسی محاسبه حجم مخزن و بررسی گزارش و اطلاعات ژئوفیزیکی ساختار قزل‌تپه و جمع‌آوری نقشه‌های عمقی و فرمت SEGY خطوط لرزه‌‌گاری برای اجرای پروژه ذخیره‌سازی گاز در این ساختار موردتوجه واقع شد.

در بخش مدیریت مهندسی و ساخت، تکمیل و بهره‌برداری از شناور چند منظوره کاسپین III، نظارت بر نگهداشت و راهبری سکو و شناورهای پشتیبانی و اجرای پروژه‌های مرتبط با آن، پروژه مدیریت نگهداری و تعمیرات ناوگان نفت خزر، پروژه مدیریت ایمنی و امنیتی، مکان‌یابی اراضی توسعه نفت خزر و تکمیل ناوگان و تامین شناورهای پشتیبانی عملیات حفاری از جمله فعالیت‌های موردنظر بوده است. در امور پژوهش در طرح اول، انتقال و به کارگیری فناوری‌های پیشرفته عملیات در آب عمیق مدنظر قرار گرفت و در طرح دوم، مطالعات اکتشاف، توسعه و تولید میادین حوضه دریای خزر و سه استان ساحلی و در طرح سوم، مقابله با بحران های احتمالی و نشت آلاینده‌های نفتی مورد توجه قرار گرفت. نقشه‌ راه اکتساب فناوری‌های اکتشاف در آب‌های عمیق و تهیه و انتشار کتب و بولتن‌های تخصصی از دیگر فعالیت‌های انجام شده در شرکت نفت خزر است.