ایران دریلینگ: رعایت و حفظ قوانین HSE از اصول توسعه پایدار به شمار می‌رود که با هدف حفظ سلامت و زندگی انسان مورد توجه قرار دارد. موفقیت یک سیستم مدیریت بهداشت، ایمنی و محیط‌زیست به اتخاذ رویکردی پیشگیرانه در مورد حوادث و بیماری‌های شغلی و خسارت‌های زیست‌ محیطی بستگی دارد؛ فرهنگ‌سازی مناسب از HSE-MS مانند هر سیستم مدیریتی دیگر، به تسهیل در پیاده‌سازی و کارایی هر چه بیشتر آن ختم می‌شود؛ باتوجه به وجود پروژه‌های عظیم در صنعت نفت و گاز کشور و نقش مهم پیمانکاران در انجام این پروژه‌ها به ویژه پروژه‌های حفاری، لزوم توجه شایان به امور HSE این گروه مورد توجه است؛ توجه به موضوع HSE در تمام شرکت‌های نفتی در سراسر دنیا از اولویت‌های اجتناب‌ناپذیر است و این بدان معنی است که مشروعیت فعالیت‌های آنها بدون اجرایی کردن این مدیریت زیر سوال خواهد رفت.
 
صنعت حفاری نیز در زمره پر مخاطره‌ترین صنعت‌هاست که در گذشته به دلیل عدم‌ توجه به نکات ایمنی، خطای انسانی، عدم ‌فرهنگ‌سازی صحیح و فقدان آموزش‌های لازم و کافی دستخوش حوادثی دلخراش می‌شد اما هم‌اکنون باتوجه بیشتر به سرلوحه قرار گرفتن مقوله HSE و بحث فرهنگ‌سازی و اقدامات اصلاحی و پیشگیرانه شاهد کاهش حوادث در صنعت حفاری هستیم.شرکت ملی حفاری ایران نیز به عنوان بزرگترین شرکت فعال حفاری در کشور همواره به رعایت مسائل زیست محیطی پایبند بوده است به‌طوری که ساخت، پالایش و تنظیم پارامترهای سیال حفاری با کمترین آسیب زیست محیطی براساس استانداردهای جهانی را در دستور کار دارد.به عنوان مثال، نخستین مجموعه مدیریت سیستم کنترل پسماند حفاری در سال 1387 در دستگاه حفاری 54 فتح در موقعیت میدان نفتی آزادگان به‌منظور کاهش ضایعات حفاری و جلوگیری از آلودگی محیط‌زیست به کار گرفته شد.

تجهیز دستگاه‌های حفاری به سیستم مدیریت پسماند

به گفته معاون مدیرعامل شرکت ملی حفاری در عملیات حفاریِ، هم‌اکنون 9 مجموعه تجهیزات مدیریت پسماند در شرکت ملی حفاری فعال هستند که در دستگاه‌های حفاری 35، 34، 42، 54، 59، 60، 61،83 و 86 در مناطق عملیاتی خارگ، آزادگان، آذر، کیش و اهواز در حال خدمات‌رسانی هستند. مهران مکوندی افزود: هم‌اکنون سیال حفاری کنترل شده جمع‌آوری و در فاز مایع پس از جداسازی و بازیافت مواد، به طور مجدد قابل استفاده هستند. در فاز جامد نیز پس از این که فرآیندهای لازم روی آن صورت گرفت به شکل تثبیت شده به محل دفن ضایعات انتقال می‌یابد. وی کاهش هزینه تهیه مواد شیمیایی، جلوگیری از وارد شدن سیالات حفاری به محیط‌زیست و آب‌های سطحی و همچنین درآمدزایی  را از ویژگی‌های سیستم مدیریت پسماند برشمرد و گفت: هم‌اکنون افراد متخصص با پشت سرگذاشتن دوره‌های آموزشی فنی و تخصصی در زمینه سیالات و مدیریت پسماند با رعایت تمامی موازین و قواعد بین‌المللی زیست محیطی این سیستم را راهبری می‌کنند.

مکوندی از بومی‌سازی دانش به کارگیری سیستم‌های پیشرفته سیال حفاری در کشور به همت متخصصان داخلی خبر داد و گفت: هم‌اکنون مقدمات کار درخصوص طراحی و ساخت تجهیزات موردنیاز در این زمینه در حال انجام است. به گفته وی، هم‌اکنون مدیریت پسماند شرکت ملی حفاری با همکاری مدیریت پژوهش و فناوری این شرکت به ساخت قطعات و بومی‌سازی تجهیزاتی همانند الک‌های لرزان، تصفیه سیال وسانتریفیوژها از طریق واگذاری خدمات به سازندگان و تولیدکنندگان داخلی اقدام کرده است. مکوندی اظهار امیدواری کرد که تحقق بومی‌سازی تجهیزات سیستم مدیریت پسماند از خروج میلیون‌ها دلار ارز از کشور جلوگیری شود.

بومی‌سازی 22 مجموعه مدیریت پسماند

مکوندی با بیان اینکه قرار است پس از تایید شاخص‌های فنی و تامین بودجه تعداد مجموعه‌های مدیریت پسماند حفاری به 22 قلم افزایش یابد گفت: همه دستگاه‌های حفاری باید به تجهیزات ایمنی مجهز باشند و با تصویب بودجه و توجه به امر آموزش شرایط و زمینه لازم برای افزایش ضریب ایمنی فراهم شود.

ایمنی؛ مهمترین هدف استراتژیک ملی حفاری

معاون مدیرعامل شرکت ملی حفاری ایران در عملیات حفاری از احقاق نظام مدیریت بهداشت، ایمنی و محیط‌زیست (HSE-MS) در این شرکت خبر داد و ضمن اشاره به تشکیل کمیته راهبری HSE-MS در دی ماه سال گذشته، گفت: در این شرکت مبحث استقرار نظام مدیریت HSE براساس استانداردهای HSE-MS را در کمیته اهداف کیفی با زمان‌بندی 5 ماهه نیز لحاظ کرده است. به گفته وی، شرکت ملی حفاری ایران خود را ملزم و متعهد می‌داند که در راستای استقرار HSE-MS در وهله نخست محیطی ایمن و عاری از آلودگی را ایجاد کند و در وهله بعدی در مسیر کاهش و حذف حوادث گام بردارد.

استقرار 18 مجموعه تجهیزات مدیریت پسمانددر دکل حفاری

مکوندی در خصوص استقرار سیستم مدیریت پسماند و تخلیه صفر (Zero Discharge) گفت: پیش از این 9 مجموعه کامل از این تجهیزات راه‌اندازی شده‌اند. 6 مجموعه از تعداد 18 مجموعه مستقر بر دستگاه‌های ملی حفاری از یک شرکت معتبر خارجی خریداری شده است و هم‌اکنون در حال انتقال به میدان مشترک نفتی آزادگان جنوبی است. همچنین 3 مجموعه هم از یک شرکت سازنده داخلی تحت حمایت‌های شرکت ملی حفاری خریداری شده است که نخستین مجموعه آن بر روی دکل 33 فتح در میدان آزادگان جنوبی نصب و راه‌اندازی شده است. مکوندی با اشاره به این که در حال حاضر دانش فنی و توان ساخت مجموعه‌های تجهیزات مدیریت پسماند و تخلیه صفر در اختیار سازندگان داخل قرار دارد، گفت: تمامی هفت دکل حفاری فعال در میدان مشترک نفتی آزادگان از سیستم مدیریت پسماند و ‌Zero Discharge  برخوردار هستند. نخستین سیستم مدیریت پسماند و تخلیه صفر، در سال 1386 ازسوی شرکت ملی حفاری به مبلغ 8 میلیارد تومان خریداری شد که به لطف خوداتکایی سازندگان داخلی، این سیستم‌ها هم‌اکنون با ارزشی حدود 4 میلیارد تومان خریداری می‌شوند.

توجه به امر آموزش در شرکت ملی حفاری ایران

مکوندی درباره کیفیت برگزاری دوره‌های آموزشی ویژه کارکنان، گفت: ازابتدای سال تاکنون از 7 هزار نفر نیروی فعال بر روی دستگاه‌های حفاری، 3700 نفر و هر یک به مدت 8 ساعت دوره‌های آموزشی لازم را گذارنده‌اند که در مجموع 29 هزار 600 نفر ساعت آموزش در شرکت ملی حفاری صورت گرفته است. مکوندی با تاکید بر اهمیت موضوع کاهش حوادث حفاری، گفت: فقدان فرهنگ رعایت ایمنی و عدم‌ نظارت درست و دقیق، از عوامل بازدارنده در مسیر به صفر رساندن حوادث جانی و خسارت‌های مالی است.

ضرورت فرهنگ‌سازی در زمینه رعایت اصول ایمنی

سعید قربانی؛ رئیس ایمنی و آتش‌نشانی شرکت ملی حفاری نیز با تاکید بر اهمیت ویژه و نقش فرهنگ‌سازی، آموزش و سرمایه‌گذاری در راستای ارتقا سطح ایمنی در مناطق عملیاتی گفت: ایجاد فرهنگ رعایت موازین HSE قدم نخست در جهت کاهش حوادث ناشی از عدم‌تعهد به مقررات ایمنی است. وی افزود: بحث فرهنگ‌سازی تنها مربوط به آموزش نیست بلکه بخش بزرگی از آن نیازمند وجود الزام است.

کاهش 2 درصدی حوادث حفاری در یک سال

قربانی با بیان این که در حال حاضر دکل‌های فعال در میادین آزادگان جنوبی، یاران جنوبی و آذر از حضور حداقل یک افسر ایمنی برخوردارند، افزود: میزان حوادث رخ داده در شرکت ملی حفاری نسبت به سال قبل کاهش 2 درصدی داشته است. وی با تاکید بر این که در حوزه محیط‌زیست و پسماندهای حفاری دستورالعمل‌های موردنیاز تهیه شده‌اند، گفت: بودجه لازم نیز برای این حوزه‌ها درنظر گرفته شده است که از طریق مشاورین و پیمانکاران در مراحل اجرایی شدن و تزریق به پروژه‌ها قرار دارند. رئیس ایمنی و آتش نشانی شرکت ملی حفاری تشریح کرد: با تهیه سیستم‌های تخلیه صفر (Zero-Discharge) توسط شرکت ملی حفاری، اکنون کمک شایانی به محیط‌زیست شده و هزینه به مراتب کمتری در حوزه مدیریت پسماند صرف شده است. قربانی از مزایای استقرار سیستم‌های تخلیه صفر، تماس کمتر کارکنان با موادشیمیایی، صرف‌جویی در مصرف آب و موادشیمیایی اولیه نام برد و گفت: استفاده از این سیستم‌ها هم به نفع محیط‌زیست و هم در راستای کاهش هزینه‌های خرید موادشیمیایی مفید است.

توجه به سلامت کارکنان مناطق عملیاتی

وی در خصوص سلامت کارکنان مناطق عملیاتی به ویژه سکوهای حفاری گفت: 95 درصد از دستگاه‌های حفاری از پزشک و 100 درصد آنها از آمبولانس‌های مجهز و پیشرفته، پزشک‌یار و پرستار برخوردارند. رئیس ایمنی و آتش‌نشانی شرکت ملی حفاری با تاکید بر این که شرکت ملی حفاری دارای 122 پزشک است، افزود: این شرکت با فراهم آوردن یک کانتینر سیار طب صنعتی، شرایط را برای انجام معاینات ادواری کارکنان تسهیل کرده است و خدمات پزشکی، تامین دارو و بحث تغذیه به صورت جدی در اداره HSE این شرکت دنبال می‌شود.

استقرار HSE-MS در شرکت ملی حفاری ایران

گفتنی است، شرکت ملی حفاری ایران در حوزه رهبری و تعهد نیز در راستای استقرار HSE-MS با حضور همه معاونان مدیرعامل و مدیران و روسای رده یک و تدوین اساسنامه آن اقدام به تشکیل کمیته راهبری HSE-MS کرده است. در این کمیته کارگروه‌های 5 گانه برای استقرار HSE-MS شامل کارگروه‌های اهداف و برنامه‌ها، مدیریت ریسک، HSE پیمانکاران، یکپارچه‌سازی سیستم‌های مدیریتی و شرح وظایف، آموزش و احراز صلاحیت‌ها، اختصاص منابع مالی توسط مدیریت ارشد، اختصاص منابع زمانی (جلسات با موضوع ایمنی)، اختصاص نیروی انسانی توسط مدیریت ارشد (رسمی، قراردادی و مشاور) تشکیل شده است. اقدامات بعدی در این زمینه تخصیص منابع مالی برای تجهیز دستگاه‌های حفاری به تجهیزات ایمنی، بهداشتی و زیست محیطی موردنیاز و همچنین جذب کارشناس ایمنی برای تمام دستگاه‌های حفاری خواهد بود.