ایران دریلینگ: راهبردی بودن پژوهش و فناوری از منظر کاهش تهدید اهمیت بسزایی دارد، بدین معنی که هر چقدر بتوان ستاده‌‌های خام را از برداشت منابع طبیعی کم کرد و روند را به سوی ایجاد ارزش افزوده سوق داد آنگاه تهدید شرکت‌های صاحب فناوری به کمترین می‌رسد و این تنها از مسیر تحقیق و توسعه میسر است. به گزارش ایران دریلینگ و به نقل از سایت شانا، امیرعباس حسینی با تحلیل نقش راهبردی پژوهش و فناوری در صنعت نفت گفت: اهمیت نخست این موضوع در جهان مرتبط با صاحبان فناوری در عرصه انرژی به ویژه نفت و گاز است، همانطور که اسامی معروفی را می‌توان در دنیا نام برد که از راه توسعه فناوری، صاحب میدان‌ها و منابع خام کشورهای در حال توسعه نیز شده‌اند. معاون فناوری و روابط بین‌الملل پژوهشگاه صنعت با بیان این که در اغلب کشورهای در حال توسعه دارای منابع فسیلی، صنعت نفت پیشران به‌شمار می‌آید، اظهار داشت: صنعتی که موتور محرک اقتصادی کشور است باید قابلیت‌های فناورانه را در خود ارتقا دهد. حسینی با اشاره به جایگاه ایران به عنوان دارنده مقام نخست در مجموع ذخایر نفت و گاز متعارف در دنیا افزود: با توجه به این جایگاه باید در حوزه توسعه فناوری‌ها نیز در میان مدعیان جهانی حضور داشته باشیم. جانشین رئیس پژوهشگاه درباره پیشینه پژوهش و فناوری در صنعت نفت ایران تصریح کرد: در مقطعی صاحبان فناوری در دنیا رشد کرده‌اند و ما فقط مصرف کننده بوده‌ایم و این را می‌توان به صورت پالایشگاه‌ها و پتروشیمی‌های ساخته شده در کشور مشاهده کرد.

وی ادامه داد: در فرآیند انتقال فناوری‌های روز دنیا به داخل کشور یک اشکال اساسی وجود دارد و آن این ‌که، رسوب فناوری و بومی‌سازی تنها تا مرحله راه‌اندازی واحدهایی نظیر واحدهای پالایشگاهی و پتروشیمی اتفاق می‌افتد. حسینی تشریح کرد: در همان مقطع و از دیدگاهی دیگر، دستیابی به لیسانس‌ها، حق امتیازها و کالاهای راهبردی که در این مجموعه‌ها قابل شناسایی‌اند به‌طور معمول در دستور کار نبود که در دهه دوم انقلاب این موضوع به شدت مورد توجه قرار گرفت. معاون فناوری و روابط بین‌الملل پژوهشگاه با بیان این‌ که امروزه در قالب مجموعه تجهیزات و دانش‌های مرتبط با صنایع پایین دستی صنعت نفت ما صاحب فناوری هستیم، گفت: البته این بدان معنا نیست که این فناوری‌ها به مرحله صنعتی‌سازی رسیده است، چون برای تجاری شدن باید ابعاد اقتصادی به دقت بررسی شود. وی در ادامه با تاکید بر ابعاد راهبردی موضوع بومی‌سازی اظهار کرد: امروزه در تدوین دانش فنی کاتالیست‌ها و فرآیندهای پایین‌ دستی به درجه‌ای از توانایی رسیده‌ایم که قدرت بومی‌سازی و جذب فناوری را تا حد زیادی در کشور ایجاد کرده‌ایم.

حسینی در تشریح جایگاه فناوری‌های حوزه انرژی کشور در سطح منطقه و بین‌الملل ادامه داد: در منطقه با وجود همه موانع، رقیبی نداریم به دلیل این ‌که ما هم‌اکنون صاحب لیسانس کامل در ساخت و طراحی پالایشگاه گاز هستیم و همچنین توان پژوهشگاه را در ساخت واحد بنزین‌سازی پالایشگاه اراک اثبات کرده‌ایم. معاون فناوری و روابط بین‌الملل پژوهشگاه با اشاره به موفقیت‌های صنعت نفت کشور در حوزه فرآیند افزود: توان شرکت‌های پیمانکار بسیار بالاست، اما هنوز با استانداردهای جهانی فاصله داریم. حسینی ایجاد شبکه‌ای متشکل از مجموعه‌های توانمند دانشگاهی را از الزام‌های توسعه فناوری دانست و گفت‌: شبکه‌ای از دانشگاه‌ها و موسسه‌های وابسته با پژوهشگاه صنعت نفت و پژوهش و فناوری‌های وزارت نفت در حال اجرای پروژه‌های مشترک‌ هستند. وی با اشاره به تدبیر وزارت نفت در واگذاری فعالیت‌های توسعه‌ای میدان‌های کشور به دانشگاه‌های توانمند اظهار داشت: با این واگذاری زمینه فوق العاده‌ای برای توسعه فناوری‌های بالادست از سوی دانشگاه‌ها به وجود آمده که هدف از آن نقش‌آفرینی دانشگاه‌ها در تحقق ازدیاد برداشت به عنوان اولویت نخست صنعت نفت کشور است.

معاون فناوری و روابط بین‌الملل پژوهشگاه صنعت مزیت دیگر واگذاری فعالیت‌های توسعه‌ای مخازن را به دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی، بومی‌سازی فناوری‌هایی دانست که در توسعه میدان‌ها کاربرد دارند و جهشی را در عرصه فناوری‌های بالادستی نفت کشور رقم خواهند زد. وی با اشاره به حوزه‌های فعالیت پژوهشگاه صنعت نفت تصریح کرد: پژوهشگاه در حوزه توسعه میدان‌های نفتی به صورت ویژه روی دو میدان کشور تمرکز کرده است و درباره زنجیره ارزش صنعت نفت نیز دستیابی به لیسانس‌های حیاتی را در دستور کار دارد. معاون فناوری و روابط بین‌الملل پژوهشگاه صنعت با اشاره به موضوع کاهش مصرف انرژی در صنعت گفت: پژوهشگاه در تعامل با شرکت بهینه‌سازی مصرف سوخت بر حوزه‌های تولیدی نظیر نیروگاه‌ها و فرآیندهای انتقال تمرکز کرده است. وی در ادامه افزود: با توجه به چالش مدیریت کربن و الزامات بین‌المللی برای کاهش تولید آن، پژوهشگاه صنعت نفت با تعریف پروژه‌هایی وارد این عرصه شده که بخشی از این پروژه‌ها به استفاده از کربن در قالب تزریق گاز به میدان‌های نفتی اختصاص یافته است. حسینی به ارتباط پژوهشگاه با بخش خصوصی اشاره کرد و اظهار داشت: پژوهشگاه در تعامل با پیمانکاران عمومی برنامه‌های جهش فناوری را در دستور کار دارد و ازسوی دیگر از توان شرکت‌های دانش‌بنیان برای توسعه فناوری و تجاری‌سازی بهره می‌برد.